16 Aug
2013

CMR limiet ook bij multimodaal vervoer!

Op 1 mei 2012 oordeelde de Hoge Raad in het Godafoss arrest dat het CMR Verdrag niet integraal van toepassing is op overeenkomsten van multimodaal vervoer. Daarmee kwam een einde aan een discussie die vervoerrechtadvocaten lange tijd bezig had gehouden. Zal een recente uitspraak van een Noord-Hollandse kantonrechter een nieuwe discussie doen oplaaien?

De casus:

FedEx vervoert een partij sieraden van Thailand naar Weesp. De sieraden worden gevlogen naar Duitsland. Het vervoer van de luchthaven naar Weesp gaat over de weg. Het gaat hier dus om multimodaal transport. Bij het uitladen van enkele pakketen in Amsterdam bij een andere geadresseerde wordt een deel van de sieraden ontvreemd uit de vrachtwagen.

De uitspraak:

Partijen worden het niet eens over de aansprakelijkheid van FedEx en de hoogte van de schadevergoeding. Bij de rechtbank Noord-Holland, sector kanton, komen diverse vragen aan bod. Mij gaat om de cruciale vraag welk aansprakelijkheidsregime van toepassing is. De kantonrechter overweegt:

1. dat de CMR niet rechtstreeks van toepassing is (onder verwijzing naar Godafoss);
2. dat Nederlands recht van toepassing is (op grond van art. 5 lid 1 Rome I Verordening).

Tot zover valt er niets aan te merken op de uitspraak. Nu komt het, de kantonrechter past artikel 8:1080 BW e.v. (nationaal wegvervoerrecht) toe. De kantonrechter oordeelt vervolgens dat FedEx aansprakelijk is tot -in de volksmond- de AVC limiet. En dat is niet juist!

Kameleonsysteem en de CMR

De kantonrechter gaat eraan voorbij dat in Boek 8 BW een afdeling specifiek aan multimodaal vervoer heeft gewijd. In die afdeling is het zogenaamde kameleonsysteem verankerd. De basis van dit systeem is dat bij een multimodale vervoerovereenkomst voor ieder deeltraject “de op dat deel toepasselijke rechtsregelen” gelden (art. 8:41 BW). Gaat een container verloren op zee, dan geldt het zeerecht. Gaat diezelfde container verloren op de binnenvaart dan geldt het binnenvaartrecht (Boek 8 BW of het CMNI Verdrag).

Zou het vliegtuig met de sieraden op Schiphol zijn geland, dan zou de aansprakelijkheid van FedEx bij schade op het laatste wegtraject (Schiphol-Weesp) onderworpen zijn geweest aan het nationale wegvervoerrecht. In werkelijkheid is de schade ontstaan tijdens wegvervoer van Duitsland naar Nederland. Op grond van art. 8:41 BW juncto 1 CMR is daarop het aansprakelijkheidsregime van de CMR van toepassing. De slotsom was dan geweest dat FedEx aansprakelijk was geweest tot de CMR limiet en die is bijna 3 keer zo hoog als de AVC limiet!

Nieuwe discussie over CMR en multimodaal vervoer?

De CMR is dus niet rechtstreeks van toepassing op multimodale vervoerovereenkomsten (Godafoss), maar via toepasselijkheid van het Nederlandse recht wordt in bepaalde gevallen wel het CMR aansprakelijkheidsregime toegepast. Staat dit ter discussie en/of zou deze uitspraak het begin van een nieuwe discussie zijn? Ik zou denken van niet. De literatuur is vrij helder en eenduidig op dit punt. Voorlopig houd ik het op een misser van de betreffende kantonrechter. Die misser maakt wel dat de sieradenhandelaar veel te weinig schadevergoeding zal ontvangen.

Meer weten over CMR en/of multimodaal vervoer? Neem dan gerust contact op.