30 Mei
2018

Kopers die niet klagen, worden overgeslagen

Wel eens gehoord van het Weens Koopverdrag? Als u internationaal handelt, is de kans groot dat dit verdrag van toepassing is. Onbekend maakt onbemind, want menig set leveringsvoorwaarden zet een streep door deze toepasselijkheid. Lang niet altijd is dit terecht.

In dit blog neem ik u even mee naar de klachtplicht en de onderzoeksplicht. U zult zien dat de koper er goed aan doet de gekochte waar zo snel mogelijk te onderzoeken en vervolgens zo snel mogelijk aan de bel te trekken als de zaken niet voldoen aan de overeenkomst. Het Weens Koopverdrag is – voor zover het keuren en klagen betreft – aanzienlijk strenger voor de koper dan het Burgerlijk Wetboek.

Keuren en klagen onder het Weens Koopverdrag

De verkoper moet zaken afleveren die aan de overeenkomst beantwoorden (artikel 35 WKV). De verkoper is aansprakelijk als de zaken niet aan de overeenkomst beantwoorden (artikelen 36, 67 en 69 WKV). De koper verliest het recht zich te beroepen op de non conformiteit als hij de verkoper hiervan niet binnen een redelijke tijd in kennis stelt, onder opgave van de aard van de tekortkoming. Die termijn gaat lopen op het moment dat de koper het gebrek heeft ontdekt of had behoren te ontdekken (artikel 39 WKV). Dat is de klachtplicht. Die hangt nauw samen met de onderzoeksplicht, ook wel de keuringsplicht of inspectieplicht (artikel 38 WKV). Die onderzoeksplicht houdt in dat de koper de zaken moet keuren binnen een, gelet op de omstandigheden zo kort mogelijke, termijn.

De koper heeft dus eerst een termijn om de zaken te keuren. Ontdekt hij daarbij gebreken, dan gaat een tweede termijn lopen, binnen welke hij moet klagen. Het Weens Koopverdrag verbindt geen directe sanctie aan het schenden van de keuringsplicht, maar de klachttermijn gaat wel gewoon lopen op het moment dat de koper de keuring had moeten uitvoeren.

Enkele sprekende voorbeelden

Een viskweker kocht visvoer. Hij liet duidelijk weten dat hij geen “bloedmeel” wilde hebben. Natuurlijk kreeg hij visvoer met bloedmeel geleverd. De koper had dit niet door en gebruikte het visvoer.  Op de productlabels stond duidelijk vermeld dat het voer het ongewenste bloedmeel bevatte. Die had de koper niet gelezen. Een schending van de onderzoeksplicht volgens het hof Den Bosch. Dat komt de koper duur te staan. Ondanks de evidente tekortkoming kan hij de schade van vele honderdduizenden euro’s niet op de verkoper verhalen.

Hele arrest lezen? Klik hier Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 12 december 2017

Bij bederfelijke waar is het extra oppassen. Een koper van mango’s klaagt over twee partijen mango’s. De koop en levering vond plaats in Nederland. Na vervoer naar Zwitserland blijken de mango’s “versneld te rijpen”. Volgens de rechtbank had de keuring direct bij levering moeten plaatsvinden, (i) omdat het gaat om bederfelijke waar en (ii) omdat de goederen na levering direct vervoerd werden en de verkoper moet worden beschermd tegen (onterechte) claims voor gebreken die na levering zijn ontstaan. De koper schond nu zijn klachtplicht en verloor zijn rechten door pas te klagen nadat de mango’s al naar Zwitserland vervoerd waren en er inmiddels week verstreken was sinds het moment waarop hij had moeten keuren.

Hele uitspraak lezen? Klik hier. Rechtbank ’s-Gravenhage 8 juli 2009

Het Hof Arnhem nam in 2010 ook als uitgangspunt dat bederfelijke waar zonder vertraging moet worden gekeurd op het moment van risico-overgang. Vervolgens volgt een zeer korte klachttermijn. Toen de producent van pastamaaltijden na een week of zes klaagde over de grondstoffen was hij te laat. Die termijn had hij gebruikt om deugdelijk onderzoek te doen, maar het hof liet het belang van de leverancier zwaarder wegen. Die kon geen maatregelen meer treffen om nieuwe non-conforme leveringen te vermijden. Bovendien was onderzoek naar de grondstoffen door de lange termijn bemoeilijkt.

Hele arrest lezen? Klik hier. Gerechtshof Arnhem 9 maart 2010

Het onderzoek moet ook wel deugdelijk zijn. Dit ondervond de koper van een partij majoraan (in mijn keuken: “marjolein”). De partij bleek metaaldeeltjes te bevatten en was zonder meer gebrekkig. De koper had de majoraan op zicht gecontroleerd en door een verticale metaaldetector gehaald. Daar kwam niets uit. Normaal worden kruiden echter door horizontale detector gehaald, maar die was volgeboekt en er kon niet worden gewacht. Na een klacht van een afnemer worden de deeltjes alsnog gevonden. De rechtbank neemt aan dat het gebrek direct aan het licht zou zijn gekomen als de partij op de normale wijze was gekeurd. De klachttermijn was dus al gaan lopen toen de koper het gebrek ontdekte. Hij klaagde nog snel, maar inmiddels waren 16 dagen verstreken. Dat vond de rechtbank geen redelijke termijn, omdat een groot deel van de majoraan inmiddels was verwerkt.

Hele uitspraak lezen? Klik hier. Rechtbank Noord-Holland 2 mei 2018

Conclusie

Het is van groot belang om gekochte waar snel te keuren – het liefst direct op het moment van risico-overgang – en vervolgens snel te klagen over eventuele gebreken. Bij bederfelijke waar is het belang van snel keuren en klagen extra groot.

Het Weens Koopverdrag blijkt dus ook niet zo ongunstig te zijn voor verkopers. Waarom dan altijd integraal uitsluiten? Wie zijn leveringsvoorwaarden echt slim wil inrichten, doet aan cherry-picking. Wel goed en tijdig laten keuren door een advocaat!