18 Aug
2013

Schade aan de Modderfokker. Aansprakelijk na vriendendienst.

Een chauffeur (Van der Doelen) helpt een vriend met het winterklaar maken van zijn motorboot met de naam “Modderfokker”. Om vorstschade tegen te gaan is het van belang dat het water uit de motor wordt getapt. Van der Doelen zou dit doen, maar -naar het schijnt- doet hij dit te laat. De motor vriest kapot. De verzekeraar van de booteigenaar vergoedt de booteigenaar de schade en probeert deze te verhalen op Van der Doelen. Volgens de verzekeraar is er sprake van een overeenkomst van opdracht en is Van der Doelen tekort geschoten in de uitvoering daarvan, zodat hij aansprakelijk is voor de schade.

Kun je dan nooit meer een vriend helpen (bijvoorbeeld met verhuizen of klussen), zonder het risico te lopen aansprakelijk te worden gesteld voor schade?

De kantonrechter die een oordeel moest vellen in de zaak “Modderfokker” (Rechtbank ‘s-Hertogenbosch 13 september 2012, S&S 2013/65) legt uit:

“In de literatuur wordt onderscheid gemaakt in vriendendiensten. Een vorm van vriendendienst is de toezegging tot hulp in de particuliere sfeer, zoals het planten water geven bij afwezigheid van ene vriend/buur, het meerijden door een vriend/kennis naar een evenement, het helpen van een vriend/collega bij het verhuizen. Deze vriendendiensten worden meestal gratis verricht. Er kan wel een tegenprestatie zijn, zoals een geschenk of een etentje. Aan deze vriendendiensten verbindt de wet geen gevolgen. Zij zijn geen overeenkomst van opdracht als bedoeld in artikel 7:400 BW.

Daarnaast zijn er vriendendiensten die zonder tegenprestatie – belangenloos – worden verricht, maar waar de wet soms wel gevolgen aan verbindt. Voorbeelden zijn de advocaat die gratis juridisch advies aan een vriend geeft, de makelaar die gratis voor een vriend bemiddelt en de automonteur die de auto van een vriend gratis repareert. Deze vriendendiensten kunnen wel een opdracht als bedoeld in artikel 7:400 BW zijn.“

De chauffeur die een vriend helpt met een klus aan zijn boot valt onder de eerste categorie. Het oordeel is dan ook dat er geen sprake is van een overeenkomst van opdracht en dat Van der Doelen niet aansprakelijk is voor de schade. In dit geval geen stank voor dank dus.

Let wel, een vriend die het heel bont maakt, kan zich niet verschuilen achter het ontbreken van een overeenkomst van opdracht. Een opzettelijke vernieling of schade als gevolg van grove nalatigheid tijdens een vriendendienst zal normaal gesproken leiden tot aansprakelijkheid, ongeacht het bestaan van een overeenkomst van opdracht.